انسان به طور ذاتی موجودی حقیقت جو و علم طلب است. او درس خواندن را دوست دارد علاقه دارد که بیاموزد و حقایق را دریابد. اما این علاقه ذاتی در اکثر دانشآموزان پنهان مانده و فرصت ظهور و بالندگی پیدا نکرده است. چرا که اکثر معلمها و والدین، به دانشآموزان میگویند که باید درس بخوانند و تلاش کنند در حالی که روش درست مطالعه را به آنها آموزش ندادهاند. با نشانه آموز همراه باشید.
کودک مقدمات خواندن را به طور رسمي در کلاس اول دبستان ياد ميگيرد.
روش تدریس معلم، کتابهای آموزشی و وسایل کمک آموزشی تا حدی در یادگیری تاثیر دارند. اما رفتار مربیان و والدین و اطرافیان کودک تاثیر بنیادی در یادگیری کودک در سالهای آتی دارد.
بازیهای دوران کودکی و حرفهایی که با او زده میشود، اندیشه کودک را برای مطالعه آماده میکند. كودكاني كه در بزرگسالي در شمار مطالعه كنندگان خوب و ماهر قرار دارند، بيشتر آنهايي هستند كه خوب فكر كردن، خوب گوش دادن و خوب حرف زدن را در كودكي آموختهاند.
حال این پرسش مطرح میشود که آیا نمیتوان در سنین بالاتر به آموزش روش صحیح مطالعه پرداخت؟ مطمئنا پاسخ آری است. در هر سن و سالی میتوانید روش درست درس خواندن را بیاموزید و آن را به کار بگیرید. در این مقاله روشهای صحیح درس خواندن و مطالعه مفید و مؤثر ارائه شده است.
برای داشتن مطالعهای اثربخش چه کنیم؟
اگرچه بسیاری از دانشجویان به مطالعه در کتابخانه معتقد هستند، اما دانشمندان علم ادراک بر این باورند که تغییر متناوب محیط مطالعه برای یادگیری مؤثرتر است. چرا که حافظه انسان بر اساس موقعیت و مکان شکل میگیرد؛ در نتیجه تغییر محیط مطالعه، میزان به خاطرسپردن چیزهایی که یاد گرفتهاید را افزایش خواهد داد.
در مطالعه گروهی میتوانید اشکالات درسی خود را با دوستانتان در میان بگذارید و بهتر مطالب درسی را متوجه شوید. این فعالیت گروهی ممکن است حتی منجر به پیدا کردن یک دوست جدید شود.
غرق شدن در خیل عظیم جزوهها و کتابهای درسی متعدد شیوه موثری برای یادگیری نیست. بلکه بهترین شیوه تمرکز بر روی یک موضوع و وقت گذاشتن بر روی آن تا زمان تسلط کامل بر روی مطالب موجود در آن کتاب میباشد. به عبارت سادهتر از این شاخ به آن شاخ نپرید. در این صورت کمتر خسته شده و بیشتر یاد میگیرید.
بهتر است موسیقی بیکلام باشد. گوش دادن به موسیقی طبیعت به فعالیت مغز و جلوگیری از حواسپرتی ناشی از صداهای دیگر کمک میکند. همچنین موسیقی کلاسیک گیرندگی مغزتان را نسبت به یادگیری و دریافت اطلاعات بیشتر میکند.
اگر یادگیرنده دیداری هستید، استفاده از تصویر کمک زیادی میکند. در یادگیرندگان شنیداری، بلند خواندن و تکرار مطالب با صدای بلند مؤثر است. اگر فردی فیزیکی و نیازمند حرکت هستید، درحالیکه از حرکت دستهایتان استفاده میکنید، درس را برای خودتان تعریف کنید؛ این کار به خاطر سپردن را برایتان سادهتر میکند.
موضوعاتی مانند ریاضی به تمرین و حل مسئله زیاد نیاز دارند. در علوم انسانی مثل تاریخ و ادبیات بیشتر بر پیوند اطلاعات و به خاطر سپردن نکاتی
مثل تاریخها و عبارات تکیه میشود.
بعد از مدتی مطالعه استراحت کوتاهی داشته باشید. هیچگاه بیشتر از 90 دقیقه را به مطالعه مداوم اختصاص ندهید. بهتر است بعد از هر 50 دقیقه مطالعه، 10 دقیقه استراحت کنید و بعد از تجدید قوا، دوباره به مطالعه بپردازید. خواهید دید که انرژیتان بیشتر میشود.
یکی از بهترین و مؤثرترین روشهای صحیح درس خواندن روش«PQRST» است. این روش بیشتر مناسب مطالعه دروس خواندنی و حفظی است. مراحل این روش به صورت زیر است:
در ابتدای مطالعه یک فصل یا کتاب، به سرعت تمام آن فصل یا کتاب را یک بار از نظر بگذرانید به این صورت که عنوانها، تصاویر، مثالها، نکات برجسته و خلاصه یا چکیده را بخوانید تا یک برداشت کلی از مفاهیم بهدست آورید. در این مرحله، شما علاوه بر آشنایی مقدماتی با موضوع، میتوانید تا حد زیادی نکات اصلی و فرعی را تشخیص دهید.
بعد از پشت سر گذاشتن مرحله پیشخوانی و آشنایی کلی با مطالب، سعی کنید در رابطه با موضوع مطالعه،
سؤالهایی را طرح کنید. طرح سوال، ممکن است وقتگیر باشد و مشکل به نظر برسد ولی باعث افزایش حس کنجکاوی و ایجاد انگیزه در یادگیرنده میشود. به عقيدهي روان شناسان، عامل كنجكاوي موجب افزايش اشتهاي ذهن براي يادگيري بيشتر ميشود و اطلاعاتی که حاصل پرسشهای مطرح شده باشند، بيشتر در حافظه باقي ميماند.
در این مرحله باید به صورت کاملاً مفهومی و دقیق، به مطالعه مطالب بپردازید و پاسخ سؤالات مطرح شده در مرحله قبل را بیابید؛ سپس خلاصهای از مطالبی که خواندهاید را یادداشت برداری کنید و درباره آنچه که خواندهاید فکر کنید و سعی کنید آن را به آموختههای قبلی خود ربط دهید.
در این مرحله باید مطالبی را که در مرحله قبل خواندهاید، برای خودتان بازگو کنید. سعی کنید مطالب را به زبان خودتان و آن طور که راحتتر هستید، بازگو کنید. این مرحله به شما کمک میکند بخشهایی را که خوب یاد نگرفتهاید، تشخیص دهید و آنها را از نو بخوانید.
در این مرحله میبایست آنچه را که آموختهاید، آزمون دهید. این آزمون میتواند به صورت تستی یا تشریحی باشد. برای این کار میتوانید از آزمونهای سالهای قبل یا آزمونهای استانداردی که قبلا تهیه شده، استفاده کنید.
با این کار خود را ارزیابی میکنید و در عین حال به مرور مطالب میپردازید. این بخش مهمترین قسمت مطالعه است زیرا باعث ثبت اطلاعات در ذهن میشود و جلوی فراموشی را میگیرد.
بر اساس پژوهش¬های صورت گرفته، اجرای روش «PQRST» به طور کامل، می¬تواند بازده و بهرهوری مطالعه را تا 80 درصد افزایش دهد و مطالب مورد مطالعه در ذهن را سازماندهی کرده و در حافظه بلند مدت قرار دهد.
