همه ما انسانها در طول زندگی، نیازمند برقراری ارتباط با دیگر انسانها و داشتن مهارت های اجتماعی هستیم. به همین منظور باید بتوانیم ارتباط اجتماعی خوبی با دیگران برقرار کنیم. برقراری ارتباطات اجتماعی، نیازمند داشتن مهارتهای اجتماعی قوی است. یادگیری مهارتبراب تربیت یک کودک اجتماعی از دوران کودکی آغاز میشود.تعریف مهارتهای اجتماعی از ديدگاه علمي، عبارت است از: « مجموعه رفتارهاي قابل قبولي که فرد را قادر ميسازد با ديگران رابطه موثر داشته باشد و از عکس العملهاي نامعقول اجتماعي خودداري کند.»
کودکان براي آنکه بتوانند خودشان را با اجتماعي که در آن زندگي مي کنند، سازگارتر کنند، به مهارتهای اجتماعی نياز دارند. مهارتهاي اجتماعي رفتارهايي است که به آموزش نياز دارد و اين آموزشها بايد توسط والدين ارائه شود. در ادامه به راهکارهایی جهت اجتماعی شدن و آموزش مهارتهای اجتماعی به کودکان، اشاره میکنیم.
یکی از روشهای آموزش اجتماعی شدن، مستقیم است. به همین منظور میبایست درباره روش درست تعامل و ارتباط با دیگران با فرزندتان صحبت کنید. باید به طور جزئی و دقیق برای فرزندتان شرح دهید که در هر موقعیتی چه رفتاری مناسب است.
میتوانید برای رعایت مواردی که به کودک آموزش دادهاید، برایش پاداش درنظر بگیرید. این پاداش دادن باید به صورت جزئی و برای هر کدام از رفتارهای اجتماعی صحیح کودک باشد.
در هنگام آموزش، موقعيتهاي گوناگون را براي کودک شرح دهید و رفتار مناسب آن موقعیت را بیان کنید.
بسياري از کودکان با مشاهده رفتار والدين مهارتهاي اجتماعي را میآموزند. بنابراین رفتار درست والدین بهترین الگو برای اجتماعی شدن کودک است. فرزندان ما آن چیزی نمیشوند که ما میخواهیم؛ بلکه آنها آن چیزی میشوند که ما هستیم. بنابراین سعی کنید از همین امروز رفتارهای درستی در مقابل فرزندتان داشته باشید.
والدینی که ارتباطات اجتماعی بیشتری دارند و با دوستان یا اعضای فامیل بیشتر رفت و آمد میکنند، فرزندانشان اجتماعیتر خواهند شد. فرزندان نحوه برقراری ارتباط را از رفتار شما با دیگران میآموزند. بنابراین هرچه بیشتر ارتباطات اجتماعی و تعاملات شما و دیگران را ببینند، بیشتر یاد میگیرند. پس به خاطر فرزندتان هم که شده است،
همین حالا تلفن را بردارید و از احوال یکی از دوستان قدیمیتان که مدتهاست با او در ارتباط نیستید، باخبر شوید.
مهد کودک نیز مکان مناسبی است که کودک با هم سن و سالان و مربیان خود ارتباط برقرار کند و بسیاری از مهارتهای اجتماعی را در آنجا بیاموزد. هر کودکی به ارتباط با همسالانش نیاز دارد. این موضوع به ویژه در جامعه امروز که تعداد فرزندان کم و رفت و آمدها به دلیل مشغله والدین محدودتر شده است، اهمیت بیشتری دارد. اگر امکان فرستادن فرزندتان به مهد کودک را ندارید، اجازه دهید تا با همسالانش بازی کند.
وقتی کودکتان حرف میزند، به صحبتهایش با دقت گوش کنید و هرگز به او نخندید مگر اینکه او نیز بخندد. ممکن است برخی از حرفهای کودکتان خندهدار باشد اما برای خودش جدی است. بنابراین با جدیت به حرفهایش گوش دهید و او را جدی بگیرید.
یکی از فایدههای این رفتار، آگاهی یافتن از حالات روانی کودک است زیرا هر نگرانی و مشکلی در صحبتها و نحوه ارتباطش با شما نمایان خواهد شد. اگر گاهی اوقات توان گوش دادن به حرفهای فرزندتان را ندارید، به او بگویید که در فرصتی مناسب حتما به حرفهایش گوش خواهید داد.
داستانها و قصههای کودکی، در ذهن فرزندان حک میشود و تا بزرگسالی باقی میماند. حتما شما نیز بسیاری از داستانهای کودکیتان را به خاطر دارید. از طرفی بسیاری از درسهای اخلاقی و مهارتهای اجتماعی از طریق داستان آموزش داده میشوند. پس سعی کنید هر شب موقع خواب برای فرزندتان قصه بگویید و یا گاهی اوقات از او بخواهید برای شما قصه بگوید.
این کار مهارتهای اجتماعی و اعتماد به نفس کودک را رشد میدهد.
کودکان به تماشای برنامههای خاصی علاقه دارند که شاید برای شما جذابیت چندانی نداشته باشد. با این وجود سعی کنید در تماشای تلویزیون با کودکتان همراه شوید. از فرزندتان بخواهید درباره برنامه مورد علاقهاش با شما صحبت کند و نظرش را برایتان بگوید.
با این کار برای علایق فرزندتان احترام قائل شدید و به نظراتش اهمیت دادهاید. از طرفی با این کار شما با افکار و عقاید فرزندتان بیشتر آشنا میشوید و یک تعامل با او برقرار میکنید که نتیجه آن رشد مهارتهای اجتماعی کودک است.
یکی از راه های تقویت مهارتهای اجتماعی در فرزندان، استفاده از عروسک است. در صورت امکان با تغییر صدای خود، از طریق عروسک، با فرزندتان صحبت کنید. قبل از رفتن به میهمانی با استفاده از عروسک به او توضیح دهید که در برخورد با دیگران چگونه رفتار کند و در بازگشت به خانه، رفتارهای او را بررسی کنید و از خودش بخواهید به عروسک توضیح دهد که تا چه میزان در طول میهمانی درست رفتار کرده و اشتباهاتش چه بوده است؛ مسلما با ادامه این روند، از پیشرفت فرزندتان در برقراری ارتباط با دیگران شگفت زده خواهید شد.
برخی موضوعات را باید برای کودکتان شرح دهید حتی اگر فکر میکنید که فرزندتان نمیتواند آن مسائل را درک کند. اگر فرزندتان قدرت تحلیل برخی مسائل را نداشته باشد، با توضیحات شما الفاظ جدیدی را میآموزد و زمانی میرسد که با شما درباره همان موضوعات وارد مباحثه خواهد شد و به این ترتیب مهارتهای اجتماعیاش رشد خواهد کرد.
